DSM-IV en DSM-5, wat zijn de verschillen?

In de verslagen van RIOzorg is dikwijls de DSM IV en/of DSM-5 terug te vinden. Maar wat is de DSM nu eigenlijk en wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen deze twee versies?

DSM is de afkorting van ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’. Dit is het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen. De eerste DSM verscheen in 1952. In de loop van de jaren verschenen vernieuwde versies. Vanaf 2017 wordt in Nederland gewerkt met de DSM-5 of DSM-V.

Oorspronkelijk was het handboek bedoeld om eenheid te brengen in de vele interpretaties van diagnoses. Die eenheid was in eerste instantie nodig om goed onderzoek te kunnen doen. Elke onderzoeker zal in ieder geval hetzelfde onder een begrip, als bijvoorbeeld ‘depressie’ moeten verstaan.

Het nadeel van het handboek

Ondertussen is de DSM – tot verdriet en ergernis van velen – verworden tot een instrument dat door zorgverzekeraars en gemeenten gebruikt wordt om te bepalen of een behandeling wel of niet vergoed kan worden.

Wat zijn verschillen tussen DSM-IV en de vernieuwde versie DSM-5?

Er zijn een aantal stoornissen bijgekomen in de vernieuwde versie. Ook zijn er categorieën samengevoegd zoals de autismespectrumstoornissen en de leerstoornissen. Enkele veranderingen tussen de versies lichten wij graag toe:

• De DSM-5 kent geen onderverdeling op vijf assen zoals bij de DSM-IV wel het geval was en ziet er daardoor anders uit.
• DSM-5 kent geen not otherwise specified (NOS)-classificaties meer: PDD-NOS verdwijnt dus. Een aantal van de kinderen dat met de DSM-IV de classificatie PDD-NOS heeft gekregen voldoet in de DSM-5 mogelijk aan een andere classificatie zoals een ‘autismespectrumstoornis’ of een ‘sociale (pragmatische) communicatiestoornis’. Dit laatste is een stoornis bij kinderen die problemen hebben met het toepassen van taal in de sociale context, maar die kinderen voldoen niet aan de criteria van een autismespectrumstoornis.
• Echter, ook een deel van de kinderen met de oude classificatie PDD-NOS voldoet niet aan een DSM-5 classificatie. Dit kan in de praktijk helaas betekenen dat het kind daardoor ook geen recht meer heeft op vergoede zorg.
• ADHD, dat voorheen aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit heette, wordt nu als aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis benoemd. De belangrijkste verandering in de DSM-5 criteria voor kinderen en adolescenten met ADHD is dat enkele van de symptomen aanwezig moeten zijn op de leeftijd van elf jaar of jonger in plaats van beneden de zeven jaar. Nieuw hierbij is dat de ernst omschreven wordt, waarbij gekozen kan worden tussen ‘licht’, ‘matig’ en ‘ernstig’.
• In de dagelijkse praktijk wordt de term ADD nog wel eens gebruikt. Hiermee worden dan vaak dromerige en afleidbare kinderen bedoeld die niet hyperactief of impulsief zijn. Deze term is inmiddels achterhaald. Tegenwoordig spreken we over kinderen met een aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis met het overwegend onoplettende beeld.

Mocht u vragen hebben over de DSM-IV en DSM-5, neem gerust contact met ons op. Wij geven graag uitleg.